College 3: Communicatie als 'activiteit'
Inleiding Tekst en Communicatie
Communiceren is een activiteit waarbij tekens (vormen met functies) worden uitgewisseld. Die tekens functioneren volgens het Organon-model van de taalpsycholoog Bühler (1934) altijd als symbool én symptoom én signaal.
Communiceren is handelen via taal. Bij taalhandelingen zijn volgens de filosoof Austin (1955) altijd drie aspecten te onderscheiden: locutie, illocutie en perlocutie. Wat zeggen filosofen als Searle ( 1979) en Habermas (1981) over deze taalhandelingen?
Volgens de filosoof Grice (1967) vindt communicatie plaats op basis van het samenwerkingsbeginsel, dat ten grondslag ligt aan een viertal maximen of grondbeginselen. Zodra we naar de relatie tussen vormen en functies kijken, kunnen we niet zonder het begrip conversationele implicatuur om de werking van deze maximen te beschrijven.
- College 3.1 Het Organon-model van Bühler
- College 3.2 Taal als activiteit
- College 3.4 Taalfilosofie van Searle en Habermas
- College 3.3 De taalhandelingstheorie van Austin
- College 3.5 'Regels' in communicatie
- College 3.6 De maximen van Grice
- College 3.7 De conversationele implicatuur
Communicatie
|Bühler
|Symptoom, symbool, signaal
|Plato
|Jespersen
|Searle
|Habermas
|Performatieven en constatieven
|Locutie, perlocutie, illocutie
|Afspraken, regels, wetten
|Prescriptief en descriptief
|Regulerend en constituerend
|Samenwerkingsbeginsel
|Grice (maximen)
|Conversationele implicatuur
|Hoorcolleges Tekst en Communicatie
Zoektips
In het blok 'Zoeken in de Schrijfwijzer' kun je een zoekterm intypen. Daarna klik je op Enter of op het vergrootglas.
Bij woordgroepen kun je ook zoeken door enkele aanhalingstekens te gebruiken. Bijv.: 'knip en plakwerk'. Je krijgt dan alleen de resultaten van de combinatie van deze woorden te zien, niet van de woorden afzonderlijk, in dit geval: 'knip-en-plakwerk'.
Volg Jan Renkema op Twitter
