Er is een klein betekenisverschil.
danken aan geeft een oorzaak aan (positief)
De daling van de vraagprijs is te danken aan de economische ontwikkeling.
toeschrijven aan geeft een oorzaak aan (neutraal)
De daling van de vraagprijs is toe te schrijven aan de economische ontwikkeling.
wijten aan geeft een oorzaak aan (negatief)
De daling van de vraagprijs is te wijten aan de economische ontwikkeling.
In het eerste voorbeeld met danken aan wordt de daling als positief beschouwd; in het derde voorbeeld met wijten aan als negatief. Wanneer u niet wilt kiezen, kunt u toeschrijven aan gebruiken.
Danken aan kan ook negatief worden gebruikt. Het heeft dan de betekenis 'door eigen toedoen' (eerste zin), of het heeft een ironische lading (tweede zin):
- Hij heeft zijn financiële verliezen te danken aan overmoed en hebzucht.
- Waar heb ik jouw stilzwijgen aan te danken?
Omdat danken positief is, kan men niet schrijven Dankzij het slechte weer, konden we niet op pad. Hier passen alleen Door ... (neutraal) of Wegens... (vaak negatief), of iets omslachtiger: Ten gevolge van ...
De woorden danken, toeschrijven en wijten duiden op een oorzakelijk verband. In een zin met een van deze drie woorden voegt het woord oorzaak dus niets toe. Voorbeeld:
- De oorzaak van het instorten van deze brug is te wijten aan de gebrekkige constructie.
In deze zin staat staat een contaminatie, vergelijk:
- De oorzaak van het instorten van deze brug is de gebrekkige constructie.
- Het instorten van deze brug is te wijten aan de gebrekkige constructie.
