Er is een klein betekenisverschil.
doordat
oorzaak
Slaapt u soms ook slecht doordat u vaak moet plassen?
omdat
reden, oorzaak
Het feest werd afgelast omdat de weersvoorspelling zo slecht was.
Een oude taalregel luidt: gebruik omdat voor een reden en doordat voor een oorzaak. Een reden geeft aan waarom iemand iets vindt of doet. Een oorzaak geeft een 'noodzakelijkheid' aan, iets wat onvermijdelijk of onontkoombaar is. Vergelijk de volgende voorbeelden:
- Mijn echtgenoot is veel van huis omdat hij hard wil werken.
- Mijn echtgenoot is veel van huis omdat hij hard moet werken.
- Mijn echtgenoot is veel van huis doordat hij hard moet werken.
Een reden is subjectief en een oorzaak objectief. Hetzelfde onderscheid wordt gemaakt bij daardoor / daarom. Bij een reden is de wil betrokken, zoals in de eerste voorbeeldzin. Bij een oorzaak gaat het om iets buiten de wil om, zoals in de derde zin (moet). Bij een reden hoort daarom, en bij een oorzaak daardoor.
In de eerste voorbeeldzin is de wil betrokken en kan men dus zeggen: daarom is mijn echtgenoot veel van huis. In de derde zin gaat het om een oorzaak, iets buiten de wil om, en is het daardoor. In een zin als de middelste wordt eigenlijk in het midden gelaten of het om een reden of een oorzaak gaat. Vaak is de grens tussen reden en oorzaak moeilijk te trekken. In die gevallen wordt omdat gebruikt.
De regel luidt nu: gebruik omdat voor reden (eerste voorbeeldzin) én wanneer geen speciaal onderscheid vereist is tussen reden en oorzaak (tweede zin). Gebruik doordat voor oorzaak (derde voorbeeldzin).
