Tussen deze twee tijdaanduidende voorzetels bestaat een klein verschil in betekenis.

gedurende

zo lang als de aangegeven tijdsperiode

Gedurende het festival zullen veel bezoekers in tenten of caravans worden gehuisvest.

tijdens

op een moment binnen de aangegeven tijdsperiode

Tijdens het festival mag ook onze vereniging een presentatie verzorgen.

Het verschil is in feite al gegeven door de woorden zelf: tijdens benadrukt een bepaalde ‘tijd’,  en gedurende benadrukt de ‘duur’. Toch kan er overlap in betekenis ontstaan. Want ‘tijd’ geeft niet alleen een bepaald moment aan, maar ook een bepaalde tijdsduur. Denk maar aan de rondetijden bij het schaatsen. Zo is te verklaren dat tijdens ook in de betekenis gedurende wordt gebruikt, zeker als een ander woord in de zin het aspect van ‘duur’ of ‘herhaling’ oproept. In het eerste voorbeeld hieronder roept ‘steeds’ de ‘duur’-betekenis op. En in het tweede voorbeeld is de hele periode van het festival bedoeld.

• Tijdens het festival kwamen er steeds meldingen binnen van overlast.
• Parkeren tijdens het festival kan alleen achter het marktplein.

Andersom is vreemder: gedurende in de betekenis van tijdens. Vergelijk de volgende twee zinnen:

• Gedurende het festival kwamen er slechts twee meldingen van overlast.
• Gedurende het festival kwamen er af en toe meldingen van overlast binnen.

De eerste zin geeft de ‘duur’-betekenis: de periode van het festival. In de tweede zin botsen de aspecten ‘moment’ en ‘duur’. De toevoeging ‘af en toe’ ziet op momenten, maar door ‘gedurende’ ligt het accent toch op de periode, met daarin de momenten van ‘meldingen’. Daarom is in het tweede voorbeeld Tijdens beter.

Duidelijk? Kies dan bij de volgende zinnen of beide mogelijkheden kunnen of dat één van de twee de voorkeur heeft of dat één van de twee echt fout is.

Gedurende het festival …        Tijdens het festival …

a  … blijft het centrum bereikbaar.

b … was er slecht één melding van overlast.

c … zal ook onze band ‘high country jazz’ te beluisteren zijn.

d … zijn de winkels elke avond open. 

In a zijn beide mogelijkheden goed. Wel is Tijdens hier iets beter. Immers het centrum zal af en toe bezocht worden; het gaat dus om tijdstippen binnen een periode. In b zijn ook beide mogelijkheden goed. Wel is Gedurende hier iets beter omdat het gaat om de duur van het hele festival. In c kan alleen Tijdens; bij Gedurende speelt de band zonder onderbreking het hele festival door. In d heeft Tijdens de voorkeur. De woorden ‘elke avond’ roepen al ‘duur’ op; daarom is Gedurende pleonastisch. En nu maar hopen dat u zich tijdens, of nog liever gedurende deze oefening verwonderd hebt over subtiele nuanceringen in tijdaanduidende voorzetsels.